16Apr/24

*๑–«នាទីពាក្យបរទេសនៅក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរ*» រៀបរៀងដោយលោកនួនសុខវ៉ាងពីក្រុង Norcross រដ្ឋ GA ដោយលោកនឹងលើកយកពាក្យបរទេសដែលមានចុះផ្សាយក្នុងវចនានុក្រមសម្ដេចជួនណាតមកជំរាបដល់វគ្គទី ๑๗ ។

***๒–រឿង «Brother Enemy» ឬ «សត្រូវបងប្អូនឯង»*** របស់លោក Nayan Chanda អ្នកកាសែតឥណ្ឌា បកប្រែជាខេមរភាសាដោយលោកទេព ម៉េងឃាននៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា វគ្គទី ๙๕ ។

នៅឆ្នាំ ๑๙๗๗-๗๘ មន្ត្រីរបស់ Jimmy Carter ដូចជា Vance, Holbrook និង Brzezinski ត្រូវចរចាជាមួយចិនប៉េកាំងផងយួនហាណូយផងដើម្បីស្ថាបនាទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយចិននិងយួនដែលជាសត្រូវនឹងគ្នា។

នៅក្នុងវារៈឡើងស័កដែលឆ្នាំនេះ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ๔ នៃពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរឆ្នាំរោងឆស័កនេះ លោកត្រឹបអណ្ដែតកូនខ្មែរសូមជូនពរសព្វសាធុការដល់បងប្អូនខ្មែរអ្នកស្ដាប់វិទ្យុនេះពីប្រទេសបារាំងមក ដោយសូមជូនបទ «បោះឈូង» ច្រៀងដោយលោកស៊ីនស៊ីសាមុតនិងអ្នកស្រីរស់សេរីសុទ្ធាជាកាដូ។

๔–«នាទីប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរសហសម័យពី ๑๘๖๓ ដល់ បច្ចុប្បន្នកាល» ផ្អែកលើសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែររបស់លោកវ៉ាន់ឌី កាអុន និងអានជូនស្ដាប់ដោយលោកគិមប៊ុនស៊ន់ ពីប្រទេសបារាំង។ វគ្គទី ๘ ស្ដីពីការរៀបចំមុខមាត់ថ្មីឲ្យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដោយអាណាព្យាបាលដែលក្រោយមកក្លាយជាអាណានិគមបារាំងនោះ។

Paul Doumer ជាអគ្គទេសាភិបាលពីឆ្នាំ ๑๘๙๗ ដល់ ๑๙๐๒ ដែលគ្រប់គ្រងឥណ្ឌូចិនបារាំងរួមមានស្រុកយួន ខ្មែរ និងលាវហើយ ក្រោយមក ជនជាតិបារាំងរូបនេះបានឈ្នះការបោះឆ្នោតក្លាយជាប្រធានាធិបតីទី ๑๔ របស់បារាំង ពី ថ្ងៃទី ๑๓ មិថុនា ๑๙๓๑ ដល់ ๗ ឧសភា ๑๙๓๒ ថ្ងៃមរណៈព្រោះត្រូវឃាតក(រ) បារាំងដើមកំណើតរុស្ស៊ីឈ្មោះ Paul Gorguloff បាញ់ចំ ๒ គ្រាប់ពេលលោកជួបប្រជុំជាមួយសមាគមអ្នកនិពន្ធ ๑ ថ្ងៃមុននោះ។

កាលពីយប់ថ្ងៃសៅរ៍ អ៊ីរ៉ង់បង្ហោះដ្រូននិងបាញ់មិស្ស៊ីល ๓๐๐ ទៅលើង៊ីស្រាអែល មានតែ ๕ ប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវអ៊ីស្រាអែល។

ករណីប្ដឹងចាប់កំហុសត្រាំរឿងចាយលុយបិទមាត់នាងតារាកុនស្រាត Stormy Daniel ដោយមានអតីតមេធាវីកូហិនជាសាក្សីអាចជារឿងដែលធ្វើឲ្យត្រាំខូចឈ្មោះថាជាឧក្រឹដ្ឋជនព្រោះរឿងក្លែងបន្លំឯកសារធុរកិច្ច។

គេភូតកុហកថាខ្មែរក្រហមជាជ័យលាភីនៃ ថ្ងៃ ๑๗ មេសា ๑๙๗๕ ។

អ្នកឈ្នះនៅកម្ពុជាពិតប្រាកដគឺយួន យួន និងយួន!

15Apr/24

កម្មវិធីផ្សាយ ថ្ងៃច័ន្ទ 15.04.2024

April 15, 2024កម្មវិធីផ្សាយរាល់ថ្ងៃworldkhmer Radio

Podcast: Play in new window | Download

***๑–«***នាទីអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ» ថ្ងៃនេះសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជជួនណាត ជោតញ្ញាណោ នឹងបកស្រាយអក្សរសាស្ត្រខ្មែរក្នុងភាគ ๑ វគ្គទី ๒ ពន្យល់អំពីការប្រើពាក្យខ្មែរផ្សេងៗ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។

๒–«នាទីសៀវភៅខ្មែរ » រឿង «ជីវិតកូនថ្លៃ កូនត្រូវតែរស់» (“Stay Alive, My Son” ឬ “Tu Vivras, Mon Fils”) ស្នាដៃនិពន្ធផ្អែកលើជីវិតពិតរបស់លោក ពិន យ៉ាថៃនិងអានបញ្ចូលសម្លេងដោយលោកវីរៈ វ៉ារ៉ានីនៃក្រុមព្រះសុរិយា។

វគ្គទី ๔๖ «ដំណេីរគ្មានទិសដៅនៃយេីងទាំងបី»។

សូមជូនភ្លេងចង្វាក់រាំដើរបែបស្គរដៃស្រុកស្រែ «រាំលេងចូលឆ្នាំ ជាមួយ Dj ជេម មង្គលបូរី» ។

ភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់កម្ពុជាគឺត្រូវតែរស់ពឹងឆ្កែពឹងឆ្មាណាមិនសំខាន់ សំខាន់ធ្វើម៉េចឲ្យនៅរស់។

14Apr/24

កម្មវិធីផ្សាយថ្ងៃអាទិត្យ 14.04.2024

April 14, 2024កម្មវិធីផ្សាយរាល់ថ្ងៃworldkhmer Radio

Podcast: Play in new window | Download

***๑–«នាទីសំបូរិន្ទសម្ភាសកេងវ៉ាន់សាក់»*** អំពីព្រលឹងឬអត្តសញ្ញាណខ្មែរ វគ្គ ๓๓-๓๔។ សូមលើកយកសំណេររបស់លោកញ៉.ផល្លី-សុផេន ពីទំព័រ Facebook មកផ្សាយបន្ត៖

By ញ៉. ផល្លី-សុផេន NH.PHALLY Sophen សង្គម-វប្បធម៌

៙ ជាដំបូងយើងសូមបង្ហាញពីប្រវត្តិនៃការសិក្សាលើគំនិតឬទស្សនៈជីជាមុនសិន។ គំនិតនេះកើតឡើងដោយសារតែមានគេសួរទៅលោកសាស្ត្រាចារ្យកេង វ៉ាន់សាក់ ថា តើអ្វីទៅជាខ្មែរ? បើមើលទៅសុទ្ធសឹងតែជារបស់គេទាំងអស់ ដូចជា៖សាសនា ពាក្យពេចន៍ ជាដើម មកពីឥណ្ឌា មើលទៅមិនឃើញអ្វីដែលជារបស់ខ្មែរសោះ។ ដោយសារតែសំណួរនេះហើយ បានជាលោកសាស្ត្រាចារ្យខិតខំរាវរក ដើម្បីឆ្លើយសំណួរទាំងនោះ។ ការខិតខំរបស់លោកពិតជាមិនខាតប្រយោជន៍នោះទេ គឺឃើញ និងបានជីកកកាយរកឃើញអ្វីដែលគេមើលមិនឃើញមកបង្ហាញយើងដែលជាខ្មែរឲ្យស្គាល់ថាអ្វីជាខ្មែរពិតប្រាកដ។ ហើយបទអភិប្រាយរបស់លោក ខ្ញុំ(សុផេន)បានស្ដាប់នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសមួយរបស់វិទ្យុវីអូអេ(VOA)ជាខ្សែសំឡេង។ ក្រោយមក ខ្ញុំបានស្ដាប់ម្ដងទៀតពីលោកសាស្ត្រាចារ្យសូ មុយ ឃៀង ដែលជាគ្រូបង្រៀនខ្ញុំ(សុផេន)នៅថ្នាក់បរិញ្ញាប័ត្រជាន់ខ្ពស់ភាសាវិទ្យាផ្នែកសម្ព័ន្ធវិទ្យា លោកក៏បាននិយាយរឿងនេះឲ្យសិស្សទាំងអស់បានស្ដាប់ បានយល់ផងដែរ។ ដោយសារតែមូលហេតុទាំងនេះហើយ បានជាខ្ញុំយល់ឃើញថា គួរតែបន្តរាវរកបំពេញបន្ថែមដើម្បីបង្ហាញជូនសាធារណជនទូទៅឲ្យបានដឹង ឲ្យបានយល់ ឲ្យបានស្គាល់ អ្វីជាខ្មែរពិតប្រាកដ ក្នុងគោលបំណងតែមួយប៉ុណ្ណោះ គឺរួបរួមគ្នាក្នុងនាមជាខ្មែរដូចគ្នា កុំឲ្យបែកបាក់គ្នាដោយសារតែមិនស្គាល់ខ្លួន ឯងថាជាអ្វី។ ចំពោះ ការសិក្សាបន្តនោះ ខ្ញុំមិនសង្ឃឹមថាល្អ ឬក៏ត្រូវទាំងស្រុងនឹងគំនិតលោកសាស្ត្រាចារ្យកេង វ៉ាន់សាក់ នោះទេ ទោះបីជាយ៉ាងនេះក៏ដោយក៏ខ្ញុំប្ដេជ្ញាថានឹងខិតខំសរសេរឲ្យបាន។

៙ នៅក្នុងសំណេរនេះ ខ្ញុំមិននិយាយលំអិតអំពីមេ បា តា ព្រះ ចៅ/ចាវ នោះទេ គ្រាន់តែបង្ហាញលំៗសិន ហើយសំណេរក្រោយៗទៀតនឹងមានលំអិតមួយៗ តែម្ដង ព្រោះអ្វី? ព្រោះតែមិនចង់ឲ្យសំណេរមានលក្ខណៈវែងអន្លាយពេក។ បើនិយាយឲ្យចំ គឺពន្យល់ត្រឹមតែពាក្យ ជី និងពាក្យ មេ បា តា ព្រះ ចោវ ប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីឲ្យយល់ពីគោលគំនិតដើមដំបូង។

៙ ជី ជាពាក្យដែលលោកសាស្ត្រាចារ្យ កេង វ៉ាន់សាក់ សន្មតរួមក្នុងគំនិតដែលខ្មែរមាន ដែលជីនេះ ជាការរួមផ្សំគ្នារវាងពាក្យប្រាំ គឺ មេ បា តា ព្រះ ចោវ។ ហើយលោកមានប្រសាសន៍ថា តាមត្រូវត្រូវនិយាយថា មេ បា ព្រះ តា ចាវ ប៉ុន្តែដោយសារតែវាមិនសូវជួនគ្នា លោកក៏ដូរដាក់ដូចខាងលើទៅ។
* មេបា ជាពាក្យដែលខ្មែរយើងស្គាល់គ្រប់គ្នាយើងថា ជាម្ដាយឪពុក ជាអ្នកបីបាច់រក្សា ជាដើម។ ហើយន័យនៅក្នុងបរិការណ៍នេះ គឺជាធាតុដែលបង្កបង្កើតអ្វីមួយ ហើយពាក្យទាំងពីរនេះមិនអាចបំបែកចេញពីគ្នាបាននោះទេ គឺត្រូវតែនៅជាមួយគ្នាជាដាច់ខាត។ មេ ជាដីដែលជាអ្នកទ្រ ជាទីកន្លែង ជាប្រភព នៃកំណើត។ ចំណែកឯ បា ជាទឹកដែលជាអ្នកជំរុញ ជាកម្លាំង នៃបង្កើតកំណើត។ បើសិនជារូបតំណាងរបស់មេដែលជាធាតុដី គឺនាងគង្ហីង បើរូបតំណាងរបស់បាដែលជាធាតុទឹក គឺក្រពើ។ ក្រពើ គឺត្រូវតែនៅជាមួយនាងគង្ហីងជានិច្ចមិនអាចបំបែកបានទេ បើបំបែកចេញពីគ្នា នោះក្រពើនឹងទៅជាកាចទៅវិញ។ សូមបញ្ជាក់ឡើងវិញថា តាមពិតមិនមែនក្រពើទេ គឺត្រកួត ដែលជាសត្វដែលស្ថិននៅក្នុងអម្បូរដូចគ្នា។
* តា ជាពាក្យដែលស្ដែងន័យថាជាមនុស្សដែលមានអាយុច្រើនជាងម្ដាយឪពុកយើងច្រើនដង ឬក៏ជាខ្សែដែលយើងត្រូវហៅថា តា។ ប៉ុន្តែនៅត្រង់គំនិតនេះ មិនមែនស្ដែងន័យដូចសព្វថ្ងៃនេះទេ គឺស្ដែងដល់មនុស្សដែលមានវ័យចាស់ជាង ហើយមានបទពិសោធន៍ក្នុងការដឹកនាំឬធ្វើអ្វីមួយ។ បើតាមត្រូវនោះ គួរតែថែមថា យាយតា ព្រោះយាយក៏មាននាទីដូចគ្នានឹងតាផងដែរ។
* ព្រះ ជាពាក្យដែលស្ដែងន័យលើគំនិតដែលមនុស្សម្នាក់ៗគិតថា ជាលក្ខណៈដែលនាំមនុស្សឲ្យមានតម្លៃ។ ហើយព្រះនេះទៀតសោត មិនមែនមានប្រភពមកពី វរ នោះទេ គឺមកពី រះ > ព្រះ។